طبق آیه شریفه « وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ[1]» در نیکوکاری و پرهیزگاری یکدیگر را کمک کنید نه در گناه و تجاوز ، مشارکت مردم در اموری که نیکی و تقوا را رقم بزند ضروری می نماید. نیکی یعنی اقدامی در جهت منافع دنیوی و اخروی شخصی و نوعی و تقوا یعنی ایجاد روحیه ای در درون که جلوی نافرمانی دستورات خداوند را بگیرد و افراد را پایبند به ارزش های الهی کند.
در بخش دوم آیه هر گونه اقدامی برای معصیت کردن و ایجاد دشمنی نکوهش شده است.
برخی در مشارکت های مدنی و انتخابات قصد حضور ندارند و عدم حضور خود را یک ارزش تلقی می کنند. وقتی پای صحبت های این طیف از مردم می نشینیم دلایلی را مطرح می کنند:
- من هیچ کدام از این کاندیداها را نمی شناسم.
- همه اینها دروغگو هستند و نمی توانم اعتماد کنم.
- آنهایی که تا به حال آمده اند چه گلی به سرما زدند که کاندیداهای جدید به سر ما بزنند.
- اینها به دنبال کاسبی هستند.
- طرز فکر اینها را قبول ندارم و...
موارد یاد شده غالبی است و در بین آنها گزینه اول تا سوم پر تکرار می باشد.
نقد دیدگاه ها:
نقد دیدگاه اول:
عدم شناخت، به مطالعه نکردن و بررسی ننمودن تفکرات و اندیشه و عملکرد افراد بستگی دارد. در این صورت شخص باید اقدام به شناخت پیدا کردن کند و از افراد مطلع پرسش نماید. چنانچه به این نکته آیه شریفه «فاسئلوا أهل الذکر إن کنتم لا تعلمون[2]» ، از آگاهان بپرسید اگر نمی دانید، اشاره دارد .
بی تفاوتی و تساهل در این قضیه عذری را برای انسان نمیآورد و فردای قیامت پرودگار عالم درباره اینکه چرا تحقیق نکردید عتاب خواهد کرد.
اگر کسی بگوید که من توان شناخت ندارم باید در عقل او تردید کرد چون با وجود ابزارهای شناختی موجود دلیل موجهی یافت نمیشود.
نقد دیدگاه دوم:
این ادعا اگر مستند نباشد خود دروغگویی است. غالب افراد این دیدگاه را وقتی پیدا می کنند که یک اشتباهی و یا خطایی را از خود کاندیدا می شنوند و یا از کسانی که با او خصومت دارد شنیده می شود. اگر از خود کاندیدا این دروغ را دیده باشند می توانند اعتماد نکنند، اما از دیگران شنیدن و بدون مدرک و سند پذیرفتن نهایت بیعقلی است. چه بسا چنین افرادی دچار موج عوامفریبی شده باشند.
نقد دیدگاه سوم:
این دیدگاه هم بدون مستندات عین دروغگویی و تهمت زدن محسوب می شود. اگر واقعا فرد با ادله و براهین به این نتیجه رسیده باشد نباید به کاندیدا اعتماد کند.
نقد دیدگاه چهارم:
طرز فکر کاندیداها معمولا بر محور دین و وطن دوستی میچرخد که هر دو در کنار هم ارزشمند است. اگر طرفداران این دیدگاه مخالف با دین هستند و با این رویکرد قصد مشارکت ندارد باید بدانند که حد اقل برای حفظ کیان مملکت باید مشارکت کنند؛ زیرا با عدم مشارکت تنها کسی که سود می برد دشمن ملت است. وقتی با عدم مشارکت ، کشور از حیث طرفداری مرتبهاش پایین بیاید، دشمن متوجه تفرقه در صفوف ملت شده و از این راه وارد مرحله نفوذ می شود.
اگر خدای نکرده دشمن بتواند رخنه پیدا کند عواقب بد آن مثل ،جنگ، قتل ،غارت، بی حرمتی به ناموس، به یغما بردن ثروت مملکت و ... دامن کسانی را خواهد گرفت که مشارکت نداشته اند و این جزو خیانت های بزرگ محسوب می شود.
عدم مشارکت در انتخابات چون در صد حمایت از ارزش های الهی و انسانی را پایین می آورد و خود این زمینه گشترش ضد ارزشها در جامعه شده و در نتیجه باعث خصومت اعضای جامعه با هم میشود و از طرفی انگیزه دشمنی دشمنان را علیه ملت بیشتر می کند، از نوع کمک به گناه و ایجاد دشمنی محسوب می شود.
