محمد علی فتحی

سؤال:

آیا به پولى که براى ثبت نام حج واجب، به حساب ریخته مى‏شود (از درآمد همان سال) و سال هم بر آن مى‏گذرد، خمس تعلق مى ‏گیرد؟

جواب:

امام و فاضل: اگر حج بر او مستقر بوده و راه رفتن به حج، جز با ثبت‏نام و واریز کردن پول به حساب ممکن نیست، خمس ندارد و در غیر این صورت، باید خمس آن را بپردازد[1].

خامنه‏اى: مبلغ واریز شده، اگر به عنوان قیمت یا اجرت سفر حج بر اساس قرارداد منعقده با سازمان حج و زیارت باشد، خمس ندارد[2].

بهجت، مکارم و صافى: خمس ندارد[3].

سیستانى: چنانچه رفتن به حج از راه دیگرى (بدون زحمت) ممکن نباشد، خمس ندارد.دفتر سیستانى.

تبریزى و وحید: خمس دارد[4].

نورى: چنانچه از درآمد آن سالى است که در آن مستطیع شده، خمس ندارد[5].

سؤال: 

اگر کسی ناخن مصنوعی بکارد، برای وضو و غسلش چه باید بکند؟

پاسخ دفتر مقام معظم رهبری مد ظله: 

در صورت کاشت ناخن، برای وضو و غسل باید مانع ـ ولو با صرف هزینه ممکن ـ برطرف گردد و چنانچه می‌داند امکان برطرف‌کردن آن نیست و یا رفع آن با مشقّت غیر قابل تحمّل همراه بوده و یا ضرر قابل توجهی دارد، در وقت نماز باید وضو یا غسل را انجام دهد سپس مبادرت به این کار کند و وضو و غسل‌های بعدی را باید به‌صورت جبیره انجام دهد(یعنی با دست مرطوب مانع را مسح نماید)؛ اما در صورتی که امکان برطرف کردن آن ـ ولو در روز‌های بعد ـ باشد و برطرف نکند، وضو و غسل جبیره باطل خواهد بود.

سؤال:

موی گربه چه حکمی دارد؟ اینکه می‌گویند موی گربه نماز ندارد آیا صحیح است؟ چرا؟

 جواب به سؤال را با توجه به نظر کراشناسان اسلام کوئیست  تقدیم می داریم:

اگر منظور از سؤال این است که موی گربه از نظر فقهی چه حکمی دارد؟ باید گفت که در میان حیوانات تنها سگ و خوکی که در خشکی زندگی می‌کنند، نجس هستند.^[1] از این رو، گربۀ زنده و موی آن، پاک است، بله فضولات^[2]آن، نجس است و این اختصاصی به گربه ندارد، بلکه فضولات هر حیوانی که حرام گوشت است و خون جهنده داشته باشد، نجس است^[3] و گربه هم یکی از آن حیوانات است. البته گربه ای که مرده، چون از مردار محسوب می‌شود اجزایی از آن که دارای روح است، نجس است و موی گربه هم چون دارای روح نیست، نجس نیست.^[4]
اما نسبت به نماز، باید گفت که لباس نمازگزار نباید از اجزای حیوان حرام گوشت باشد. بدیهی است که گربه از حیوانات حرام گوشت بوده و اکثر مراجع تقلید فرموده‌اند: حتی اگر مویى از آن حیوان همراه نمازگزار باشد نماز او باطل است.^[5]
البته آیت الله سیستانى در این باره می‌گویند: هر چند موی حیوان حرام گوشت نباید در بدن و لباس نمازگزار باشد، ولی وجود یک موى حیوان، برای نمازش ضرر ندارد.^[6]
اما دربارۀ رطوبت حیوان حرام گوشت همۀ مراجع تقلید فرموده‌اند:
اگر آب دهان یا بینى یا رطوبت دیگرى از حیوان حرام گوشت؛ مانند گربه بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه تر باشد نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است.^[7]
در هر حال این احکام مزبور از فتاوای مشهور شیعه است که برگرفته از روایات معصومین(ع) می‌باشد، از جمله دو روایت زیر:
الف. امام صادق (ع) از پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «هر حیوانى که حرام گوشت است، نماز خواندن همراه با پشم، مو، پوست، بول، سرگین، شیر، و یا هر جرم‏ دیگرى که از بدن آن حیوان باشد، فاسد و باطل خواهد بود. خداوند نماز او را نمى‏پذیرد، مگر این که با جامه دیگرى نماز بخواند که از حیوان حلال گوشت برآمده باشد».^[8]
ب. راوی می‌گوید: در نامه‌ای برای امام جواد(ع) نوشتم: « گاهی بر لباسم پشم یا مویی از حیوان حرام گوشت می‌افتد..، حضرت در پاسخ نوشتند: نماز خواندن در چنین لباسی جایز نیست».^[9]
البته هر چند برخی از این روایات دارای سندی ضعیف هستند، ولی فتوای مشهور شیعه، این ضعف سند را جبران می‌نماید.

سؤال:

شخصی سال ۹۰ مرحوم شده و در وصیت قید کرده خمس اموالم را که تاکنون نداده ام وصیش بپردازد. حال بعد از چند سال وراث قصد دادن خمس دارند. سوال این است که خمس اموال نامبرده را به قیمت روز حساب کنند یا قیمت زمان وفات وی؟

پاسخ دفتر مقام معظم رهبری مد ظله:

باید مقدار خمسی که در زمان وفات به عهده او بوده محاسبه شود و همان مقدار بعلاوه میزان کاهش ارزش آن طی این سالها پرداخت شود و در مقدار کاهش ارزش مشکوک مصالحه شود[1].

سؤال:

سلام علیکم ببخشید.

سوالی خدمتتون داشتم.با توجه به اینکه کشورهای توسعه یافته و پیشرفته غربی دلایل روانشناسانه و عقلی برای هنجنسگرایی پیداکردن.وهمینطور الان زوج های همجنسگرا با عمل جراحی و گذاشتن رحم جایگزین میتوانند تولید مثل کنند و نسل بشر دچار انقراض نمیشه دلیل حرام بودن این قضیه در اسلام چیه بااینکه ما حتی در کشور خودمونم افراد زیادی داریم که به جنس موافق تمایل دارن.از کثیف بودن این عمل آگاهم میخوام دلیل شرعیشو بدونم.

باتشکر از شما

جواب:

پیشینه این سؤال به زمان های گذشته بر می گردد. زندیقی از امام صادق علیه السلام در این باره پرسیده اند که ما هم همان پاسخ حضرت را تقدیم می داریم:

متن حدیث:

سَأَلَ اَلزِّنْدِیقُ فِیمَا سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ: لِمَ حَرَّمَ اَللَّهُ اَلزِّنَا؟

 قَالَ: لِمَا فِیهِ مِنَ اَلْفَسَادِ وَ ذَهَابِ اَلْمَوَارِیثِ وَ اِنْقِطَاعِ اَلْأَنْسَابِ لاَ تَعْلَمُ اَلْمَرْأَةُ فِی اَلزِّنَا مَنْ أَحْبَلَهَا وَ لاَ اَلْمَوْلُودُ یَعْلَمُ مَنْ أَبُوهُ وَ لاَ أَرْحَامٌ مَوْصُولَةً وَ لاَ قَرَابَةٌ مَعْرُوفَةً .

قَالَ : فَلِمَ حَرَّمَ اَللِّوَاطَ ؟

قَالَ: مِنْ أَجْلِ أَنَّهُ لَوْ کَانَ إِتْیَانُ اَلْغُلاَمِ حَلاَلاً لاَسْتَغْنَى اَلرِّجَالُ مِنَ اَلنِّسَاءِ وَ کَانَ فِیهِ قَطْعُ اَلنَّسْلِ وَ تَعْطِیلُ اَلْفُرُوجِ وَ کَانَ فِی إِجَازَةِ ذَلِکَ فَسَادٌ کَثِیرٌ...الحدیث[1].

ترجمه:

زندیقی از امام صادق علیه السلام- در مجموعه سؤالاتی که از امام پرسیده بود- پرسید: خدا چرا زنا را حرام کرد؟

فرمود: به خاطر اینکه در این کار فساد و تباهی وجود دارد و میراث ها از بین می روند و سببن قطه نسل می شود و زن در زنا نخواهد دانست که از نطفه چه کسی باردار شده است و فرزند هم نخواهد دانست که پدرش کیست و رحم های مرتبط با هم معلوم نمی گردد و فامیلهای نزدیک دانسته نمی شود.

پرسید: برای چه لواط را حرام کرده است؟

حضرت فرمود:

اگر رابطه جنسی با پسر حلال باشد ،مردان از زنان بی نیازی می جویند و نسل انسانی قطع می گردد و فرجه ها تعطیل می گردد( یعنی فرزند نمی آورند) و در اجازه چنین گناهی، فساد بزرگی به وجود می آید.

 نکات:

1-        بیشترین تاکید امام در هر دو مورد یاد شده بر روی این نکته است که انحراف جنسی نسل را از بین می برد یعنی کم کم با گسترش همجنس گرایی دیگر نسل انسانها منقطع می شود و این درحالی است که اراده الهی بر تکثیر نسل است.

2-        فساد زائی این اعمال زشت نیز جزو مهمترین علل تحریم همجنس گرایی است که شامل فساد در خانواده، اجتماع و نیز جامعه جهانی می گردد.

3-        احکام الهی دایر مدار غالب افراد است. چون با انحراف جنسی دو عامل مهم یاد شده تحقق می یابد، لذا خدای عزوجل به خاطر مصلحت و خیر خواهی جامعه بشری هم جنس گرایی را تحریم کرده است.

4-        فلسفه تحریم هم جنس گرایی در اندیشه امام صادق علیه السلام، شامل مساحقه( همجنس گرایی زنان) نیز می شود.

5-        عقل  همه جوانب مصلحت و یا فساد مسائل را نمی تواند درک کند و الا نیازی به ارسال رسولان و نازل کردن کتاب های آسمانی و جعل احکام شریعت نبود. لذا آنچه از کشفیات غربی ها در خصوص فایده هم جنس گرایی صرفا دیدگاه یک طرفه محسوب می شود و دیدگاه جامع گرایانه بر اساس جهان بینی توحیدی و ایدئولوژی توحیدی نیست.

6-        مسئله ازدواج و رابطه انسان ها به دلیل اینکه بار حقوقی زیادی دارد، تحت تدبیر باری تعالی قرار گرفته تا سود جویان از مسئله نیاز جنسی انسان ها سوء استفاده ننمایند. لذا اگر کسی خدا باور باشد حد اقل اگر فلسفه حرمت هم جنس گرایی را هم نداند باید تعبدا این تحریم را بپذیرد.

خداوند همه ما را از انجام اعمال فساد انگیز حفظ نماید.

موفق باشید

سؤال:

وسیله نقلیه (مانند ماشین سوارى و وانت) که از درآمد تهیه شده، گاهى براى استفاده شخصى و گاهى براى باربرى و اجرت و کسب و کار است، آیا خمس دارد؟

پاسخ:

همه مراجع: به آن مقدار از وسیله که با آن کار مى کند، خمس تعلق مى گیرد و به مقدارى که جهت نیاز شخصى مورد استفاده قرار مى گیرد و با موقعیت او تناسب دارد، خمس تعلق نمى گیرد.

(فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 711؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 339؛ دفتر: سیستانى، خامنه اى، امام، مکارم، بهجت، تبریزى و صافى.)

تبصره 1. در توضیح پاسخ یاد شده، گفتنى است: اگر وسیله مزبور به عنوان مثال سه میلیون تومان ارزش دارد و شخص در مدت سال به طور میانگین، شش ماه با آن کار مى کند و شش ماه دیگر را به نیازهاى شخصى اش اختصاص مى دهد؛ سر سال خمسى باید نسبت به نصف ارزش ماشین، خمس آن را بدهد (سیصد هزار تومان).
تبصره 2. اگر وسیله نقلیه را براى نیاز زندگى خود و خانواده تهیه نموده و گاه به طور اتفاق با آن کارى کند، مشمول خمس قرار نمى گیرد.

منبع الکترونیکی: پرسمان دانشجویی

سؤال:

پدرم اعتقادی به انشعاب آب ندارد و می گوید بیت المال است و آب مال خودمان است لذا ایشان انشعاب قانونی نگرفته اند.

1- غسل و وضوی من با آبی که انشعاب نگرفته اند چه حکمی دارد؟

2- اگر نتوانم آب دیگری برای غسل و وضو تهیه کنم می توانم از این آب استفاده کنم؟

3- غذایی که با این آب درست می شود خوردنش برایم حلال است؟

جواب:

پاسخ دفتر مقام معظم رهبری مد ظله:

ج1) جایز نیست و وضو و غسل اشکال دارد. 
ج2) در فرض سوال با مراجعه به مسئولین مربوطه اقدام نمایید. 
ج3) حلال است ولی کسی که آب را برمیدارد ضامن هزینه آب مصرفی هست که ضمن مراجعه به مسئولین مربوطه بر طبق قوانین و مقررات اقدام نماید[1].

سؤال:

اگر لک بینی داشته باشیم نماز قبوله؟

امام خامنه ای مد ظله:

جواب:

اگر لکه بینی قبل از عادت ماهیانه باشد و متصل و بلافاصله در عرض یک یا دو روز عادت شوید حکم حیض را دارد و نمی توانید نماز بخوانید.

اگر لکه بینی بعد از عادت وقتیه و عددیه باشد( صاحب عادت هفت روزه یا ده روزه و یا سه روزه) حکم استحاضه دارد و نماز با رعایت احکام استحاضه صحیح است.

سؤال:

من با تقلب در امتحان مدرک گرفتم و با همین مدرک امتیازاتی را در سربازی به من دادند مثلا دو دست لباس زیادتر به من دادند و با این لباسها نماز خواندم همچنین با این مدرک شغلی به دست آورده ام آیا من نسبت به دیگران مشغول الذمه هستم؟

درآمدی که کسب می کنم حلال است؟

پاسخ دفتر مقام معظم رهبری مد ظله:

به طور کلی تقلب جایز نیست؛ ولی اگر تخصص و مهارت لازم را برای درجه و جایگاهی که در سربازی به شما داده اند و کاری که برای آن استخدام شدید داشته باشید و نیز مقررات استخدام رعایت شده باشد و مطابق مقررات و براساس توانایی در انجام وظایف محوله، به شما حقوق بدهند، حقوق و امتیازات دریافتی حرام نیست[1].

آیا نماز خواندن با غسل های مستحبی جایز است؟

جواب:

1-     آیات عظام امام خمینى، بهجت، خامنه‏اى و صافى:

 کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، ولى با غسل هاى دیگر (چه واجب یا مستحبّ) نمى‏شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.[1]
آیت الله فاضل: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل هاى واجبِ دیگر غیر از غسل استحاضه متوسطه، نیز مى‏تواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه بهتر است وضو هم بگیرد.
آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، نورى، زنجانی و وحید: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل هاى دیگرِ واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و با غسل هاى مستحبّ[2]، نیز مى‏تواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که وضو هم بگیرد[3].
آیات عظام مکارم و روحانی: با هر غسلى مى‏توان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحبّ، ولى احتیاط مستحبّ آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد[4].
بنابر این بر اساس فتوای آیات عظام امام خمینى، بهجت، خامنه‏اى و صافى و فاضل با غسل هاى مستحبّ نمى‏شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.
اما بنابر فتوای آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، مکارم، نورى، زنجانی و وحید با غسل مستحبی نیز مى‏توان نماز خواند، اما احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.